Uit NOAD (Nooit Opgeven Altijd Doorzetten), opgericht op 14 juli 1895 en ADVENDO (Aangenaam Door Vermaak En Nuttig Door Ontspanning), opgericht op 1 november 1904 werd NAC (Noad Advendo Combinatie) op 19 september 1912 geboren.
19 Sept. 1912` |
H.J.A. Loonen, C.A. Wouterlood van Doesburg, R. Krietemeyer en L.H. Creton werden respectievelijk als voorzitter, secretaris, penningmeester en commissielid aangesteld. NAC begon in de 2e Klasse Zuid op het terrein van de Bond van Lichamelijke Opvoeding, gelegen aan het Wilhelminapark in Breda en speelde haar eerste wedstrijd op 3 november 1912 thuis tegen EMM uit Vlissingen. In 1914 werd NAC wegens de Eerste Wereldoorlog tijdelijk in de 1e Klasse Zuid ondergebracht. In de zomer van 1916, toen men ging verhuizen naar terrein “Het Ploegske” (Sportpark II, Ploegstraat, Breda), werd dat echter pas officieel.
Het hoogtepunt van de Bredase trots is het landskampioenschap in 1921. NAC werd gemakkelijk kampioen van het Zuiden en mocht deelnemen aan de kampioenscompetitie. Ondanks tweemaal verlies tegen Be Quick, maar na tweemaal winst tegen zowel Ajax als Go Ahead eindigde NAC op een eerste plaats met één punt voorsprong op Be Quick. NAC was Kampioen van Nederland!!
Na de Gouden Jaren, NAC werd in negen seizoenen maar liefst zes maal kampioen van het zuiden en speelde dus evenzoveel keer in de kampioenscompetitie, nam NAC-speler Rat Verlegh in 1931 na 19 jaar in het “eerste” van NAC gespeeld te hebben, afscheid van het actieve voetbal. Ook werd op 30 augustus 1931 het nieuwe terrein aan de Heuvelstraat (Princenhage, Breda) in gebruik genomen. Het seizoen 1935-1936 wordt in de boeken beschreven als een fantastisch voetbaljaar. Zowel NAC I, II en III als twee jeugdelftallen werden glorieus kampioen. Een prestatie die moeilijk te evenaren is.
NAC behaalde in de loop der jaren aardig wat successen in het toernooi om de KNVB-beker. De allereerste bekerwedstrijd was op 14 maart 1915 thuis tegen Feyenoord, uitslag 3-0. In 1930 werd voor het eerst de halve finale bereikt. Excelsior versloeg NAC daarin met 5-2. Tot op heden wist NAC tienmaal tot de halve eindstrijd door te dringen. De finale werd viermaal bereikt. Het hoogtepunt was natuurlijk de gewonnen finale van 1973. In deze wedstrijd, gespeeld in de Rotterdamse Kuip, werd het favoriete NEC door doelpunten van Stanley Bish en Addy Brouwers met 2-0 verslagen.
In totaal speelde NAC 8 wedstrijden in het kader van de Europacup. In 1967 mocht NAC na de verloren bekerfinale tegen Ajax, wat daardoor de `dubbel` pakte, deelnemen aan het Europacup II-toernooi. De eerste ronde, tegen het nietige Floriana uit Malta overleefde NAC door twee overwinningen. In de 2e ronde stuitten de NAC-elf op het Welsche Cardiff City. In de thuiswedstrijd, evenals tegen de Maltezers gespeeld in het PSV-stadion in Eindhoven, werd met 1-1 gelijkgespeeld. In Wales werd het echter 4-1. Door de bekerwinst in 1973 mocht NAC wederom deelnemen aan de Europacup II. In de 1e ronde was het Oost-Duitse FC Magdeburg de tegenstander. Thuis werd het nog 0-0, uit werden de Bredanaars door de latere winnaar van de Europacup II, met 2-0 verslagen. Door een prachtige 4e plaats bereikte NAC Breda in het seizoen 2002-2003 wederom Europees voetbal. Newcastle United was met 2 overwinningen (5-0 en 0-1) veel te sterk.
Op 6 oktober 1940 werd het nieuwe terrein aan de Beatrixstraat in gebruik genomen alwaar NAC zes jaar later voor de achtste keer kampioen van het zuiden is geworden. De kampioenscompetitie leverde echter niet meer dan een vierde plaats op.
De eerste competitie na de invoering van het betaalde voetbal in 1954 verliep beter voor NAC. Na de eerste plaats in de 1e Klasse A behaald te hebben ging NAC samen met PSV, Willem II en Eindhoven de kampioenscompetitie in. NAC haalde het echter net niet en Willem II werd Kampioen van Nederland. Een jaar later streed NAC wederom om het kampioenschap. Nadat zij samen met Rapid JC op een gedeelde eerste plaats eindigde, moest een extra wedstrijd de beslissing brengen. NAC ging met 0-3 genadeloos onderuit en Rapid JC werd landskampioen.
In het seizoen 1956-1957 deed de eredivisie in Nederland haar intrede. NAC verbleef, met uitzondering van het seizoen 1965-’66, in deze hoogste klasse. In 1983 degradeerde de club voor de tweede maal om na één jaar eerste divisie via de nacompetitie weer naar de eredivisie te promoveren. Echter voor korte duur. NAC werd in het seizoen 1984-’85 één na laatste en degradeerde voor de derde maal in haar bestaan. Pas in 1993 wist NAC, na een schitterende nacompetitie, naar de eredivisie te promoveren.
NAC nam op 12 mei 1996 afscheid van haar stadion aan de Beatrixstraat. Met een prachtige reünie voor oud-spelers en -trainers en met een wedstrijd tussen NAC en een team bestaande uit ex-eerste elftalspelers werd op gepaste wijze afscheid genomen van een “legende.”
Op 11 augustus 1996 werd het Fujifilm Stadion (kosten 29 miljoen gulden) geopend. Ruimte biedend aan 16.607 toeschouwers wordt veel comfort geboden aan zowel supporters, sponsors als ook de spelers. Per 1 juli 2003 werd de naam van het stadion “verkocht” aan MyCom. De computergigant stopte na twee jaar met sponsoring waarna het stadion gewoon de naam NAC-Stadion kreeg opgespeld. In de volksmond werd het onderkomen vanaf het begin echter al snel het Rat Verlegh Stadion genoemd. Gelukkig heeft NAC deze naam per 1 juli 2006 officieel overgenomen, zodat Rat Verlegh eindelijk op een voetstuk komt te staan. Ondanks dit nieuwe stadion ging het sportief gezien steeds slechter, met als gevolg de degradatie in 1999. Vervolgens toonde NAC karakter en kwam in één jaar terug op het hoogste niveau door kampioen van de eerste divisie te worden!
Het voortbestaan van NAC hing echter enkele jaren later financieel aan een zijden draadje.
Op 30 januari 2003 wordt door de Gemeente Breda het belangrijke besluit genomen om het stadion te kopen voor ruim € 15 miljoen, en daarmee begon een grootscheepse sanering. De gemeente wordt eigenaar van het stadion en verhuurt het aan (dan al) NAC Breda.
In januari 2003 wordt namelijk de “werktitel” NAC veranderd in NAC Breda.
Ondanks deze negatieve perikelen ging het sportief voor de wind. Omdat NAC Breda, voor het eerst in de eredivisiehistorie zoals we die nu kennen, op een vierde plaats eindigde en daarmee voor het eerst in 30 jaar Europees voetbal veilig stelde. De uitwedstrijd in en tegen Newcastle in het kader van de UEFA cup werd een waar volksfeest. Ondanks de 5-0 nederlaag in Engeland was het voor de 3.800 meegereisde NAC-fans een happening om nooit meer te vergeten.
Succestrainer Henk ten Cate maakte het Europese avontuur al niet meer mee. Hij was er van overtuigd dat dit het hoogst haalbare was voor NAC en wilde op een waardige manier afscheid nemen. Mister NAC Ton Lokhoff nam vanaf het seizoen 2003-2004 het roer over. Hoogtepunten uit die voetbaljaargang waren naast de reeds genoemde ontmoetingen met Newcastle United de wedstrijden in het kader van het bekertoernooi. Uit werden zowel Ajax als PSV met 0-1 verslagen voordat in de halve finale NAC na strafschoppen haar Waterloo vond in Enschede.
Hierna ging het sportief gezien bergafwaarts met als voorlopig dieptepunt het moeten spelen van de nacompetitie in 2005-2006. NAC, met inmiddels John Karelse als de derde trainer (zowel Lokhoff als zijn opvolger Lok werden ontslagen), handhaafde zich dat seizoen en de nieuwe trainer Ernie Brandts kreeg de opdracht om NAC naar een hoger plan te loodsen. En dat lukte! Vorig seizoen werden de geelzwarten keurig 11e en bovendien werd de halve finale van de KNVB-beker gehaald!